کابل کنترل کابلی است که جهت ارسال سیگنال های آنالوگ و دیجیتال به کار می رود ، سیگنال آنالوگ شامل سیگنال هایی می شوند که در مدت زمان معین ، مقدار ثابت و معینی نخواهند داشت ، همچنین مقدارشان در طول زمان به صورت مداوم تغییر می کند. در نتیجه اندازه گیری این سیگنال ها باید در لحظه صورت گیرد، جهت تعیین شدت جریان در سیگنال دیجیتال با استفاده از یک مدت مشخص اندازه گیری صورت می گیرد. سیگنال آنالوگ مانند جریان عبوری از خطوط و سایر تجهیزات و سیگنال دیجیتال مانند فرمان تابلو برق و باز و بسته کردن کلید هاست که کاربرد کابل کنترل در این بین ارسال نتایج اندازه گیری جریان ، توان، انرژی و غیره در وسایل و تجهیزات است.
نام دیگر کابل کنترل، کابل فرمان است این کابل به دو دسته کابل شیلد دار و کابل های بدون شیلد دسته بندی می شوند. قیمت کابل کنترل متاثر از مواردی همچون مرغوبیت و میزان ضخامت می باشد، هر چقدر کابل کیفیت بالاتر و ضخامت بیشتری داشته باشد در نتیجه هزینه تولید و بالطبع آن قیمت فروش بالاتر خواهد بود.
کابل کنترل افشان
کابل کنترل کابل های چند رسانا هستند که در برنامه های اتوماسیون و ابزار دقیق مورد استفاده قرار می گیرند و می تواند انتقال فرآیند های خودکار را اندازه گیری و تنظیم کند و اغلب دارای درجه UL هستند. این کابل ها به طور معمول با یک سپر فویل ، سپر بند یا ترکیبی از این دو محافظت می شوند. اصلی ترین نگرانی هنگام انتخاب کابل کنترل میزان انعطاف پذیری آن است. درک این مسئله ضروری است که کابل کنترل مورد نظر تا چه میزانی به انعطاف پذیر بودن احتیاج دارد، کابل هایی که به طور مداوم در اتوماسیون فرایند انعطاف پذیر می شوند، در مقایسه با کابل هایی که نیاز به انعطاف پذیری مقطعی دارند به ساختاری متفاوت نیاز دارند تا بتوانند در عمل بازده کافی را داشته باشند و مورد استفاده قرار بگیرند. کابل کنترل بر خلاف تصور عموم مردم با کابل ابزار دقیق متفاوت است. کابل کنترل حساسیت خیلی کمتری نسبت به کابل ابزاردقیق دارد. انواع کابل کنترل تولید و عرضه می شود، کابل کنترل شیلددار، آرموردار، کابل کنترل افشان، نیمه افشان و مفتولی گروهی از انواع مختلف کابل کنترل هستند.
نیاز است که اختلاف بین ورودی و خروجی کابل کنترل به حداقل خود برسد، چرا که منجر به افزایش عملکرد تجهیزات اندازه گیری و کنترل میزان اختلاف می شود. تعداد رشته های انواع گوناگون این کابل می تواند بین 2 تا 61 رشته باشد که پایین ترین سطح مقطع آن 2.5 میلی متر مربع است. برای جداسازی و شناخت رشته ها، تا 5 رشته را با رنگ متمایز می کنند و پس از آن شماره گذاری انجام می شود. در مورد اجزای کابل فرمان لازم است بدانید که این کابل دارای هادی از جنس مس است. عایق آن پی وی سی است، درای نوارهای پلی استر و آلومینیومی می باشد و در نهایت روکش نهایی نیز PVC است. موارد استفاده کابل کنترل شامل، استفاده در فضای باز، جهت دفن زیر زمین، در داخل ساختمان ها و یا در کانال ها می شود. برای کنترل ماشین، اتصالات در ماشین، در تسمه نقاله ها، خطوط تولید صنعتی، صنایع و ابزارآلات ماشین ها، خطوط مونتاژهای کاملا بروز و پیشرفتهاز کابل کنترل استفاده می شود. همچنین از این کابل برای تجهیزات اتوماتیک در تنش های مکانیکی متوسط و در نصب های ثابت که انعطاف پذیری نیاز هست قابل استفاده است. کابل کنترل رو در فضای باز استفاده نمی کنند. کاربرد و مصرف آن در فشای باز، فضای دارای میدان مغناطیسی و سیستم هایی که نقاله دارند مناسب نخواهد بود. در تابلوهای فرمان نیز کابل کنترل افشان بکار می رود. برای انتقال سیگنال آنالوگ و سیگنال دیجیتال از کابل کنترل نیمه افشان استفاده می شود، این کابل کنترل، اندازه گیری و حفاظت را در سطوح بالا نظیر نیروگاهها و پست های اتاق کنترل را پشتیبانی می کند.
طراحی و تولید کابل کنترل در انواع شیلددار یا همان حفاظ دار، آرموردار، افشان، نیمه افشان و مفتولی انجام می شود، هرکدام از انواع کارکرد و کاربرد خود را دارند. ویژگی های خاص کابل کنترل که سبب مزیت آن می شود، عبارتست از، مقاوم بودن در برابر اشعه ماوراء بنفش یا همان آنتی یووی، کم دود بودن، هالوژن فری و تاخیر اندازه شعله یا همان HFFR. در موارد دیگر ضدروغن بودن، هیدروکربن، مقاوم در برابر آسیب موجودات موزی و استفاده از نوار گالوانیزه نیز قابل ذکر است. طراحی و تولید کابل با سطح مقطع پایین رایج است. هادی این کابل قطر 10 میلی متری دارد. عایق یا همان رسانای آن از جنس مس با خلوص بالاست. عایق کابل از جنس پلی اتیلن کراسلینک است. روکش نهایی PE یا PVC خواهد بود.
کاربرد کابل کنترل
کاربرد های بسیار متنوعی برای کابل های مسطح و بافته شده وجود دارد که شامل موارد زیر می شوند: خطوط مونتاژ، شبکه های کامپیوتری، کابل های انتقال تصویر، سیستم های امنیتی، حتی برق رسانی، رباتیک ، توزیع قدرت و... همچنین از کابل کنترل می توان در معابر عمومی ، تونل ها و کانال های زیر زمینی، کارگاه های ساختمانی ، کابل کشی از آب رودخانه به رود خانه دیگر، پل های هوایی صنعتی و شهری و ... استفاده کرد.
کابل شیلد دار برای انتقال اطلاعات در مورد وضعیت، محل یا شرایط کار اشیایی است که مورد کنترل قرار می گیرد. از آن جا که دسترسی مستقیم به چنین اشیا دشوار یا غیر ممکن است از این نوع کابل استفاده می شود. کابل کنترل موقعیت بین واسط کابل های برق و کابل های ارتباطی را اشغال می کند. آن ها به طور گسترده ای برای اتصال ابزار های برقی و دستگاه ها، سوئیچینگ ثانویه استارت و رگولار های کنترل از راه دور، رله محافظ و اتوماسیون مورد استفاده قرار می گیرند.
کابل کنترل به منظور انتقال سیگنال های آنالوگ( به عنوان مثال جریان های عبوری از خط یا سایر تجهیزات و ولتاژ نقاط مختلف پست) و سیگنال های دیجیتال ( به عنوان مثال باز یا بسته کردن کلید ها و فرمان ها تابلو های برق) به کار می روند. این سیگنال ها با هدف کنترل و اندازه گیری (باز و بسته کردن خط و ... اندازه گیری جریان، توان، انرژی و ...) و حفاظت در نقاط مختلف پست مورد استفاده قرار می گیرند. کابل کنترل ( کابل فرمان) معمولا با سیگنال هایی با ولتاژ و جریان پایین و در نتیجه قدرت کم سر و کار دارند. جهت بالارفتن دقت عملکرد تجهیزات اندازه گیری و کنترل باید میزان اعوجاج و اختلاف بین ورودی و خروجی و نویز در کابل به حداقل برسد.
پیشتر گفتیم که به جهت ارسال فرمانهای کنترل کننده، همچنین دریافت کمیت های اندازه گیری شده در محیط های صنعتی از کابل کنترل استفاده می شود. سیگنال های ولتاژ و جریان پایین با قدرت کم غالبا به وسیله کابل کنترل هدایت می شوند. کابل کنترل بارهای جاری را حمل می کند و برخلاف کابل های ارتباطی عمل می کنند. رشته های کابل عموما از رشته های مس یا آلومینیوم تشکیل شده اند. تعداد رشته ها بین 4 تا 61 خواهد بود و سطح مقطع نیز از یک تا ده میلی متر مربع می تواند باشد، گفتنی است که برای مقاطع 4 تا 10، تعداد رشته ها زیر ده خواهد ماند. عایق نیز می تواند لاستیک، پلی اتیلن یا پلی وینل کلرید باشد. غلاف نیز از سرب یا پلاستیک ساخته شده است. در مورد کاربرد های کابل کنترل به مواردی اشاره خواهیم کرد، از این کابل جهت کابل کشی زیر زمین، در داخل آب و در کل در مکان هایی که کابل کشی سخت است استفاده می شود، همچنین جهت کابل کشی در مکان هایی که احتمال ضربات مکانیکی وجود دارد. استفاده در سیستم های محافظتی نیز به دلیل وجود نوعی عایق بکار رفته در کابل که در برابر ضربات فیزیکی و فشارهای زیاد مقاوم است نیز رایج است.
از این کابل ها رد زیر زمین و در داخل آب استفاده می شود و مقاومت خوبی در برابر فشار و نفوذ آب دارند. استفاده این کابل ها در کانال هاست اتفاقی که در کانال ها می افتد به نحوی است که فشار مکانیکی بسیاری را به کابل وارد می کند در نتیجه می تواند به کابل اسیب رسانده و آب وارد سیستم شود. کابل مورد مصرف در کانال باید کاملا مقاوم و نشکن باشد و فشار را تحمل کند، کابل کنترل می تواند در این موارد مفید باشد. لایه های مختلف در کابل کنترل سبب ایجاد ویژگی حفاظت در برابر نویزها و آسیب های مکانیکی می شود. همچنین کابل فرمان با تعداد رشته های متنوع حتی در تعداد بالا در کارخانه ها طراحی و تولید می شوند و برای مصارف ساختمانی و یا صنعتی مورد مصرف قرار می گیرند. لایه های محافظ که همان شیلد یا زره هستند نیز در این کابل ها وجود دارد. این کابل کاربردهای بسیاری دارد که تا به حال به تعدادی اشاره کرده ایم، مورد دیگری نیز وجود دارد آن هم توزیع برق به صورت هوایی است. داشتن عایق مناسب و مقاوم سبب شده است تا کابل تحمل شرایط خاص آب و هوایی را داشته باشد. صرفه جویی در مصرف انرژی و افزایش طول عمر تجهیزات به وسیله آن میسر می شود. وجود این کابل در محیط زیست بی خطر است و از آسیب حیوانات در محیط جلوگیری می کند. علاوه بر این به دلیل طراحی خاص و تنوع در طراحی به مهندسان کمک می کند تا طرح خاص خود را داشته باشند. کابل ها می توانند روی تیرهای قدیمی نیز نصب شوند. طراحی کابل ها به صورتی است که توانایی نصب آنها روی دیوارها و کانال ها وجود دارد، همچنین برای زیباسازی شهر یا خیابان ها این امکان وجود دارد که کابل ها را در جایی خارج از دید عموم نصب کرد.
در کنترل و اتصال در ماشین ها، در تسمه نقاله های خطوط تولید، ابزارآلات صنعتی، خط مونتاژ پیشرفته و ... از کابل کنترل استفاده می شود.این کابل در جریان های پایین نیز عملکرد خود را دارد و نیازی به ولتاژ بالا نیست. به همین دلیل مصرف آن در مکانهای عمومی پر رفت و آمد، در داخل تونل ها و یا مکان هایی که خطر سقوط مصالح بر روی عابرین وجود دارد رایج است. در پل های هوایی نیز استفاده می شود. خانواده کابل های کنترل با استانداردهای IS،BS،EN،VDE و یا سایر استانداردهای بین المللی تولید می شوند. کابل های کنترل قدرت را در ولتاژ پایین انتقال می دهند و فرایند و تجهیزات را کنترل می کنند و برای برنامه های صنعتی، سیگنالینگ، انتقال، اندازه گیری، کنترل و تنظیم طراحی و اجرا می شود. کابل کنترل ساخته شده با مس است که گاهی در فلزی گالوانیژه پوشیده می شود. ساخت و تولید آن مطابق استاندارد صورت می گیرد. تولید کابل کنترل را می توان به صورت هالوژن فری یا با pvc با مقاومت حرارتی بالا و محافظ در برابر تداخل الکتریکی و مقاوم در مقابل مواد سوزآور و روغن ها تولید کرد.
کابل کنترل برای ارسال اطلاعات، سیگنال و داده ها به تجهیزات که توسط ولتاژ بالا و مدارها برنامه ریزی شده است، پشتیبانی می شود. در واقع کنترل حرکت تجهیزات و ماشین های اتوماسیون و همچنین سایر کاربرد های کامپیوتری توسط کابل کنترل و پردازش انجام می شود. کد گذاری کابل ها به شناسایی آنها بسیار کمک می کند. جهت انتقال سیگنال های دیجیتالی و یا آنالوگ و یا ارسال از نقطه ای به نقطه دیگر کابل کنترل گزینه کاملا مناسب است. تا اینجا چنانچه گفته شد وظیفه عمده کابل کنترل محافظت، کنترل کردن و اندازه گیری مواردی مثل جریان، توان و انرژی است. کابل فرمان نام دیگر این کابل است. نوع ولتاژ پایین و یا فشار ضعیف برای دقت عملکرد کاربرد دارد چرا که اختلاف ورودی و خروجی باید حداقل گردد.
کابل کنترل شیلد دار و بدون شیلد
کابل کنترل یک لایه پوشش شیلد دارد که می تواند از جنس مس و یا آلومینیوم باشد. این پوشش که روی کابل قرار دارد، اطلاعات را حفظ می کند. و از ورود نویز و سایر اختلال های مکانیکی و الکتریکی بر روی سیگنال ها جلوگیری می کند. کابل کنترل مناسب حرکت های مداوم نیست و هرگز نباید در جاهایی نصب شود که نیاز به حرکت وجود دارد. توصیه می شود که کابل کنترل را در داخل کانال ها، سینی ها و هرمکانی که کابل نیازی به تحرک ندارد نصب کنند. امکان اتصال مستقیم برق به کابل کنترل وجود دارد. کارای کابل در دماهای 5 تا 40 درجه مناسب است. کابل کنترل بدون شیلد نیز جهت کارکرد در حمل و نقل های مکانیکی و ماشین آلات خطوط تولید به کار برده می شود.
قیمت کابل کنترل
جهت خرید کابل همواره باید معیارها و پارامترهای مهم را مد نظر قرار داد. خرید کابل کنترل نیز نیازمند دانستن و شناخت موارد خاص خود جهت خرید است که می توانید در نظر داشته باشید. این موضوع درست است که مس موجود در کابل باعث افزایش وزن می شود ولی تنها وزن یک کالا برای معیار کیفیت کالا مناسب نیست. علاوه بر این قیمت کابل کنترل نیز نمی تواند دلالت بر کیفیتش داشته باشد. متاسفانه فروشندگانی هستند که به دلیل سودجویی خودشان کالاهای غیراستاندارد را به جای کالای مرغوب و اصل به فروش می رسانند. در صورتی که اطلاعات کاملی در مورد کابل ها ندارید، بهترین و ساده ترین کار، مراجعه به فروشگاه های معتبر و خرید از برندهای نامی و با سابقه است.