سیم افشان یکی از پرکاربردترین محصولات صنعت سیم و کابل است از این رو استفاده های فراوانی نیز دارد و کاربرد این اقلام برای فعالان صنعت و شاخلان در این حرفه از تولیدکنندگان سیم تا مصرف کننده محصولات برقی، بسیار آشنا و پرکاربرد می باشد. سیم افشان از پراستفاده ترین ها در زمینه های مختلف تاسیسات، وسایل الکتریکی و صنعت ساختمان سازی است. این سیم ها رشته های ریزی هستند که به هم تابیده می شوند. از مجموع این رشته ها(هادی ها) در کنار هم، سطح مقطع ساخته می شود. در واقع از تعداد زیادی سیم مسی باریک ایجاد شده است، در نتیجه نرم می باشد و از انعطاف پذیری زیادی برخوردار است. به همین علت در سیم کشی ساختمان بکار برده می شود، در واقع رشته های تابیده شده همان هادی سیم می باشد. به این نوع هادی افشان می گویند.بسیاری از محصولات سیم و کابل، همینطور کالاهای الکتریکی نظیر سیم های افشان دارای هادی از جنس مس هستند. پس می بایست به این موضوع توجه داشته باشیم که قیمت سیم افشان براساس میزان، کیفیت و خلوص مس به کار رفته در هادی متفاوت خواهد بود.
سطح مقطع هر سیم افشان مجموع کل رشته های هادی می باشد، به عنوان مثال با قرار گرفتن 30 هادی با قطر 0.25 میلی متر در کنار هم می توان سیم افشان با سطح مقطع 1.5 میلی متر ساخت، این سیم به همراه یک لایه روکش که دور تا دور آن قرار می گیرد عایق می شود. سیم افشان با نشان اختصاری NYAF به عنوان سیم های انعطاف پذیر در بازار شناخته می شوند، که از سایزهای 0.5 تا 1000 وجود دارند، ولی در عرف ایران تا 300 یا 400 تولید می شود و موجود می باشد، سیم های افشان در بیشتر موارد از مس یا مس قلع اندود تولید می شوند.
مراحل تولید سیم افشان
در ابتدا نازک کاری سیم انجام می شود و سپس مرحله آنیل کاری است، بعد از آن پانچ کردن یا همان تاباندن رشته های سیم، عایق کاری مرحله بعدی است که صورت می گیرد. اکسترودر یا همان روکش زنی بعد از عایق کاری انجام می شود و در نهایت بسته بندی کالاهای تولید شده انجام می شود. در مرحله نازک کاری سیم ابتدا توسط دستگاه نازک کن، مفتول مس 8 میلیمتری به مفتول مسی 1.38 میلیمتری تبدیل می شود تا در قسمت دوم از مرحله نازک کاری، مفتول هایی متناسب با سفارش مشتری، تبدیل شود. در مرحله دوم مفتول ها توسط دستگاه فاین آماده قرارگیری در کوره و آنیل می شوند. در مرحله پانچ مواد اولیه آنیل شده روی قرقره ها قرار دارند و توسط دستگاه بانچ، رشته های مس تابیده می شوند. در قسمت عایق کاری از تولید سیم و کابل عملیات تولید سیم با مواد اولیه رشته های پانچ شده و گرانول عایق انجام می شود. در این مرحله فرآورده توسط دستگاه اکسترودر، به صورت محصول نهایی سیم به واحد بسته بندی ارسال می شود. وقتی دستگاه اکسترودر روکش زنی را انجام می دهد، برای عملیات روکش زنی از زیره استرندر شده استفاده می شود که از جنس گرانول روکش است همچنین از پودرتالک نیز استفاده می شود و در مرحله نهایی یا آخر از تولید سیم و کابل با توجه به سایز و سفارش مشتری، محصول نهایی بسته بندی می شود. قبل از تحویل محصول برای مصرف مشتری نهایی، به جهت اطمینان از کیفیت ضروری است تا سیم ها و کابل ها از نظر مقاومت الکتریکی، روکش و مقاومت در برابر سرما، گرما، کشش و ... توسط واحد کنترل و کیفیت، بررسی شود.
استاندارد سیم افشان
استاندارد تولید همواره مهم بوده است، در صنعت سیم و کابل نیز استاندار بسیار مهم و حیاتی می باشد. به طوری که رعایت نکردن استاندار سیم افشان و استفاده از سیم های غیراستاندارد باعث خسارات زیادی در شبکه های توزیع برق و همچنین بروز آتش سوزی می شود. چنانچه در تولیدات سیم افشان از عایق های بی کیفیت و نامرغوب استفاده شود، منجر به تولید حرارت زیادی می شود و در اثر این حرارت، نیروی برق بسیار زیادی هدر خواهد رفت و در بیشتر موارد باعث به وجود آوردن اتصالات و جرقه در سیم ها و مدارها شده و در نتیجه آتش سوزی رخ می دهد. این اتفاقات به علت عدم رعایت استاندارد تولید به وجود می آید.
برای پی بردن به کیفیت سیم افشان به استاندارد آن دقت نمایید، استاندارد معیاری برای کیفیت سیم افشان است. استاندارد بر مقاومت هادی تاکید دارد. هادی یا رسانا سیم از جنس فلزی رسانا نظیر مس است. میزان مس مصرفی، استاندارد یا عدم استاندارد سیم را مشخص می کند. ارتباط هادی با مقاومت آن عکس یکدیگر است. هرقدر هادی بیشتری باشد مقاومت کمتر است. یعنی هرقدر میزان هادی مسی بیشتر باشد، مقاومت کمتر می شود. قیمت سیم افشان نیز همان قیمت هادی مصرفی می باشد که در آن ها به کار رفته است. برای بررسی استاندارد بودن سیم میزان مس مصرفی را اندازه گیری می کنند. اگر میزانش از مقدار معین در استاندارد کمتر باشد. نشان غیراستاندارد بودن سیم است. در واقع خلوص مس در این مس ها کمتر از حد استاندارد است. موارد دیگری که در سیم های غیراستاندارد اعمال نمی شود می توان به کمتر بودن طول سیم نسبت به مقدار درج شده روی لیبل، ضخامت یا قطر هادی غیراستاندارد و یا استفاده از مواد اولیه بی کیفیت در تولیدات روکش نام برد.
راه های تشخیص سیم افشان استاندارد از سیم غیراستاندارد
وجود عبارت ISIRI هک شده روی بدنه سیم
ضخامت روکش سیم افشان، ضخامت زیاد روکش می تواند یه علت کم بودن سطح مقطع سیم باشد.
شمارش تعداد رشته های سیم مسی
جنس هادی به کاررفته در سیم، رنگ هادی میتواند بیانگر همه چیز باشد.
کاربرد سیم افشان
سیم افشان داری انعطاف پذیری بسیار بالای است در نتیجه در مواردی که سیم نیاز به حرکت دارد مورد استفاده بیشتری دارد. در واقع انعطاف پذیری بالای سیم افشان باعث شده که این نوع سیم ها پرکاربردترین در صنعت ساختمان باشند. همچنین مقاومت الکتریکی سیم افشان به این دلیل که سطح مقطع سیم افشان به علت وجود فاصله میان لایه های مختلف سیمهای به هم تابیده، بیشتر است، این موضوع باعث زیاد شدن کاربردهای سیم های افشان شده است که آن را تبدیل به یکی از شاخص ترین محصولات صنعت سیم و کابل کشور نموده لست.
مشخصات سیم افشان
سیم های افشان با توجه به انواع مختلف خود ویژگی های متفاوتی دارند، ولی دارای ویژگی های مشترکی نیز می باشند. سیم افشان، سیم نرم(آنیل شده) بهم بافته شده می باشد، که با pvc عایق می شود، یکی از ویژگی های سیم های افشان تنوع رنگی آن است که در رنگهای قرمز، آبی، زرد، قهوه ای، مشکی و ... برحسب نیاز خریدار تولید می شود. سطح مقطع سیم افشان از 0.5 تا 10 میلیمتر مربع در کلاف های 100 متری تولید و بسته بندی می شود. بسته بندی ها می تواند پلاستیک یا کارتن باشد. در واقع سیم افشان، یک رشته سیم با هادی از جنس فلز مس می باشد. همچنین عایق بکار رفته در آن، همان طور که گفته شد از پلیمر پی وی سی می باشد. ویژگی شاخص سیم افشان که باعث کاربرد فراوان این سیم شده است، انعطاف پذیری آن است. انعطاف پذیری بالا باعث می شود که در صنعت ساختمان سازی و مکان هایی که سیم نیاز به حرکت یا خمش زیادی دارد مورد استفاده قرار گیرد. چنانچه در وسایل برقی و سیستم های برقی نیاز به حرکت سیم کاملا حس می شود و موارد استفاده بسیار بالایی دارد. از این سیم در مکان های خشک و داخل لوله ها استفاده می شود.
انواع سیم های افشان
سیم های افشان دارای ولتاژ نامی 300/500 ولت
سیم های افشان دارای ولتاژ نامی 450/750 ولت
خرید سیم افشان
مصرف کنندگانی که سیم افشان استاندارد با هادی مسی را جهت استفاده و خرید ترجیح می دهند هرچند در بدو امر مجبور به پرداخت هزینه بیشتری هستند اما در طولانی مدت به سبب انتخاب هوشمندانه خود، افزایش ایمنی و طول عمر بیشتر محصول عایدشان خواهد شد.همچنین مواردی وجود دارد که خریدار به هنگام خرید سیم های افشان لازم است مد نظر قرار دهد: هادی صرفا باید از جنس مس باشد.(براساس استاندارد)، وزن می تواند یکی از عوامل مورد بررسی باشد اما نیاز است که توجه داشت، وزن همواره نمی تواند به تنهایی به عنوان معیار کیفیت محسوب گردد. در نهایت این نکته گفتنی است که علاوه بر قیمت، توجه به حسن سابقه تولید کننده و رعایت چهارچوب استانداردهای تعیین شده در تولید می تواند کمک کننده باشد.
قیمت سیم افشان
قیمت سیم افشان مشابه سایر محصولات سیم و کابل قابل انعطاف با هادی جنس مس، متاثر از قیمت مس خواهد بود. در واقع بدیهی است که هرگونه افزایش و یا کاهش قیمت جهانی مس و به طبع قیمت داخلی این فلز ارزشمند، تاثیری مستقیم برای قیمت انواع سیم و کابل مسی خواهد داشت. از سوی دیگر با توجه به اینکه سیم افشان یکی از انواع سیم دارای عایق پلیمری می باشد، در نتیجه نواسانات قیمت مواد پلیمری که عمدتا از جنس پی وی سی می باشد، موجب تغییر در قیمت سیم افشان خواهد گردید. همچنین گفتنی است که تغییرات هزینه های تولید، یا همان هزینه های سربار هرکارخانه جهت تولید، ازجمله سطوح دستمزد نیروی انسانی، هزینه انرژی مصرفی جهت تولید، هزینه حمل و نقل و ... نیز در تعیین قیمت تاثیر مستقیم خواهد داشت.
در کشور عزیزمان ایران شرکت های متعددی در زمینه تولید و فروش انواع سیم و کابل افشان، به طور مشخص تولید سیم افشان فعالیت دارند. اما نکته حائز اهمیت کیفیت سیم های افشان تولید شده و عرضه شده می باشد. متاسفانه ممکن است برخی از تولید کنندگان جهت کاهش قیمت تمام شده از مواد اولیه با کیفیت پایین تر جهت هادی و پوشش تولیدات سیم های افشان استفاده نمایند که این امر به دلایلی که بیشتر گفته شد منجر به افت شدید کیفیت، کاهش طول عمر سیم های افشان می گردد.